شهر سنندج

 

شهرستان سنندج مركز استان كردستان در فاصله 512 كيلومتري غرب شهر تهران و از لحاظ جغرافيايي تقريباً در مركز استان قرار گرفته است به طوريكه به جز شهرستا‌نهاي سقز و بانه با ساير شهرستانها همسايه مي‌باشد. شهرستان سنندج بر اساس برآورد  سال1384 با جمعيتي معادل 419،750 نفر پرجمعيت‌ترين شهرستان استان محسوب مي‌گردد.

از لحاظ وضعيت طبيعي و اقليمي سنندج يك شهر كوهستاني با آب و هواي سرد كوهستاني است كه داراي تابستانهاي ملايم و زمستانهاي نسبتاً سرد مي‌باشد ارتفاع اين شهر از سطح دريا 1480 متر و متوسط بارندگي آن بيش از 500 مليمتر در سال است شهر سنندج به دليل وضعيت خاص توپوگرافي يكي از شهرهاي زيباي ايران است به طوريكه پيرامون اين شهر از كوه‌هاي زيبا و بلند و داخل شهر به صورت تپه ماهور از تپه‌هاي متعددي تشكيل شده است و برفراز هر تپه‌اي منظره‌اي زيبا از شهر نمايان است تعدادي از اين تپه‌ها مانند توس‌نوذر، تپه‌روسي، تپه شرف‌الملك و .. از لحاظ تاريخي و مذهبي با اهميت مي‌باشند و همچنين كوه زيباي آبيدر، كوه كوچكه‌رش (سنگ سياه) در دو طرف شهر، زيبايي بيشتري به اين شهر داده‌اند در حاشيه شرقي شهر رودخانه قشلاق جاري است كه بر زيبائي هرچه بيشتر شهر افزوده است مردم مناطق كردنشين شهر سنندج را «سنه» مي‌گويند و در واقع سنندج معرب واژة مركب «سنه‌دژ» مي‌باشد «سنه‌» در فرهنگ لغات اوستايي به معناي شاهين و عقاب است هرچند كه در مورد واژة سنه تعاريف ديگري نيز وجود دارد.

 

سابقه تاريخي

آنچه درباره سنندج محرز است اين است كه از سال 1046 هـ ق يعني در دورة صفوي و در زمان شاه صفي سليمان خان اردلان مركز حكومت را از قلعه‌هاي حسن‌آباد و پالنگان در جنوب سنندج به شهر سنه منتقل نمود. و تا قبل از آن سنندج به صورت دهكده‌اي كوچك به حيات خود ادامه مي‌داد و احتمالاً شهر كهن «سنه» در اثر زلزله و يا هجوم مغول ويران شده بود زيرا تپه باستاني توس‌نوذر در كنار رودخانه قشلاق و قلعه حسن‌آباد و ساير شواهد مانند قبرهايي با قدمت بيش از هزار سال كه در سنندج پيدا شده است گواهي بر قدمت شهر دارد. سليمان خان اردلان پس از انتقال مركز حكومت به سنندج ، قلعه حكومتي را با استحكام تمام دربالاي تپه‌اي بنا نهاد و عمارات و حمام و مسجد و بازار را در خارج و اطراف قلعه ساخت گفتني است سنندج به لحاظ موقعيت جغرافيائي و فعاليت‌هاي شهرسازي عصر صفوي و قاجار، از بافت شهري سنتي باارزشي برخوردار است كه بناهاي مسكوني و عام‌المنفعه متعددي مانند حمام، مساجد، بازار و تكيه در آن باقي‌مانده است.

موقعيت فرهنگي

شهر سنندج از نظر فرهنگي، هنري و مذهبي جايگاه ويژه‌اي در ميان مناطق كردنشين دارد تعداد هنرمندان برتر عرصه‌هاي مختلف فرهنگي و هنري مانند موسيقي، تئاتر وهنرهاي تجسمي جايگاه عظيم تصوف و عرفان در تكايا و خانقاه‌هاي شهر و چاپ نشريات كردي، سنندج را به يك شهر فرهنگي تبديل نموده است گفتني است شهر سنندج با تعداد 141 مسجد بيشترين تعداد مسجد را نسبت به جمعيت در ميان كشورهاي اسلامي دارا مي‌باشد .

از نظر آموزش عالي چندين واحد دانشگاهي مانند دانشگاه كردستان، علوم‌پزشكي، دانشگاه آزاد، پيام‌نور، مركز تربيت معلم و آموزشكده فني با جمعيتي حدود 20 هزار دانشجو در رشته‌هاي مختلف مشغول ادامه تحصيل هستند.